Kaplumbağalarda Kabuk Kırığının Plastik Köprü Kullanımı Ile Tedavisi

Özet Kabuğunda, karapaks ve köprü kırığı bulunan kırmızı yanaklı kaplumbağa, medetomidin HCl ve ketamin HCl ile sedasyon sağlandıktan sonra, inhalasyon anestezisi ile opere edildi. Kırık fragmentler birbirine minimum miktarda akrilat ile yapıştırıldı ve kırık sabitlemesi plastik köprüler ile sağlandı. Operasyon sonrası beslenme ve oral ağrı kesici kullanımı, operasyon esnasında sabitlenen faringostomi tüpü ile sağlanırken, kas içi yolla antibiyotik kullanıldı. Kabuk her gün, kontaminasyonu önlemek amacıyla povidon iyodin:salin karışımı ile yıkandı ve doku iyileşmesini hızlandırmak amacıyla silverdin pomat kullanıldı. Giriş Tipik bir kaplumbağa kabuğu kemik ve keratin plaklardan oluşmuş olup serttir. Kabuğun üst kısmına Karapas (Carapax, Karapaks, Üst Kabuk), alt kısmına Plastron (Alt Kabuk) denir. İki bölümü birleştiren kısım köprü görevi görmektedir. Çoğunda gövde omurları ve kaburgalar ile üst kabuk kaynaşmış durumdadır. Doğada en çok görülen kabuk problem kabuk kırığıdır. Bunun en önemli sebepleri; motorlu araçla yaralanma, köpek saldırısı, yüksekten düşme, diğer travmalar olarak sayılabilir. Kliniğimize yüksekten düşme sonucu şekillenen kabuk kırığı şikayetiyle getirilen 10 yaşındaki kırmızı yanaklı kaplumbağada karapaks ve köprü kırığı olduğu tespit edildi. Kafa travması, paraliz, organ fonksiyonu kaybı, iç kanama, ekstremite kırıkları vb. yönünden genel muayenesi yapıldıktan sonra operasyona karar verildi. Gereç ve Yöntem Kaplumbağa 0.1 mg/kg medetomidin HCl (Domitor, Pfizer, ABD) im ve 5 mg/kg ketamin HCl (Ketalar, Pfizer, ABD) im enjeksiyonu ile sedasyona alınıp, isofluran ile anestezi devamı sağlandı. Ölü dokular kürete edilip kırık fragmentlerin arası temizlendikten sonra birbirine minimum miktarda akrilat ile yapıştırıldı ve kırıkları sabitlemek için plastik köprüler kullanıldı. Operasyon esnasında faringostomi tüpü takılarak sabitlendi ve postoperatif beslenme sulandırılmış konserve mama kullanılarak tüple sağlandı. Postoperatif ağrı kesici olarak 0.2 mg/kg meloksikam (Metacam, Boehringer Ingelheim, Kanada) q24h oral yolla ve antibiyotik olarak 20 mg/kg seftazidim (İesetum, I.E.Ulugay, Türkiye) q72h im yolla kullanıldı. Fragmentlerin kontamine olmasını engellemek için, operasyon sonrası scrub ve gazlı bezle bölge iyice temizlendikten sonra povidon iyodin vesalin karışımı (1:4) ile yıkanıp yine steril gazlı bezle kurulandı. Son olarak çatlakların üzerine silverdin pomat uygulandı. Sonuç Kaplumbağa kabuk kırıklarında yapıştırıcı kullanımının primer seçenek olmamasıyla birlikte, klinik şartlarında minimum miktarda akrilat -doldurmak değil, yapıştırmak amacıyla- ve plastik köprü kullanıldığında hiçbir yan etki görülmeden kabuk iyileşmesi sağlanmıştır.