Kedilerde Kum Kabını Reddetme Sorunu

Kedilerin en cazip özellikleri temiz olmaları ve çok az eğitime ihtiyaç duymaları. Örneğin, kedilerin büyük çoğunluğu tuvalet kabı kullanmayı ömürlük yuvasını bulmadan önce annesinden öğrenmekte. Fakat bazen bir şeyler ters gider ve kediniz tuvaletini kum kabının dışına yapmaya başlar. Kum kabını reddetme kedilerde en sık görülen davranış sorunudur. Kedinin tuvaletini kum kabı dışındaki yerlere yapmasının kedi sahipleri için can sıkıcı olması gayet normal, fakat biraz sabır, çaba ve zamanla bu düzelmeyecek bir sorun değil. Bu davranış genelde psikolojik nedenlerle tetiklendiği için, cezalandırmak sorunu daha da ileri götürüyor. Pek çok durumda, evde yapılacak birkaç düzenleme ile bu sorun çözülüyor. Israrla kum kabı dışına tuvalet yapan kediler için, kedinin stres seviyesini düşürerek rahatlamasını sağlayacak ilaçlar da bulunmakta.

İdrar Yolu Hastalıkları

Kediniz idrarını kum kabının dışına yapmaya başladıysa, aklınıza gelmesi gereken ilk olasılık idrar yolu hastalığı olmalıdır. İdrar kesesinde tahriş veya enfeksiyon olan kediler idrarını sık sık saksılara, lavaboya veya küvete yapar. İdrar genelde az miktardadır, kanlı da olabilir. Böbrek yetmezliği, diyabet ve bazı ilaçlar kedinin daha fazla idrar yapmasına neden olabilir. Kedi kum kabına ulaşana kadar tuvaletini tutamayabilir. Kediler bu durumda genelde çok miktarda sulu idrar yaparlar. Kum kabı dışına tuvalet yapma davranışının altında yatan sağlık sorununun tespit edilmesi veya ihtimal dışı bırakılması için genel muayene, idrar ve kan testi yapılması gerekir.

Parazit

Acilen dışkılama ihtiyacına neden olan bağırsak parazitleri göz önünde bulundurulmalı ve gerekirse parazit tedavisi yapılmalıdır. Kedi, dışkılama veya idrar yapma esnasında acı çekiyorsa, bunu kum kabıyla bağdaştırdığı için farklı yerlere tuvaletini yapıyor olabilir.

İşaret Bırakma Davranışı

İdrar püskürtme kısırlaşmamış erkek kedilerde görülen normal bir davranıştır. İdrar püskürtme, idrar yapmaktan farklıdır; idrar püskürten kedi ayakta durur ve idrarını arkasındaki dikey bir yüzeye püskürtür; kuyruğunu dimdik kaldırıp titretir, az miktarda idrar püskürtür ve gider. Erkek kediler mümkün olduğunca erkenden kısırlaştırılarak bu davranışın önüne geçilebilir. Bu davranış başlamadan önce kedilerin kısırlaştırılması önerilmektedir, çünkü bir kez yerleşti mi düzeltilmesi zor olabilir. Fakat kısırlaşmış erkek ve dişi kedilerde de idrar püskürtme gözlemlenmektedir. Bu durum genelde, birden fazla kedinin yaşadığı evlerdeki kedilerde görülür ve stresten veya anksiyeteden kaynaklanmaktadır.

Hoşnutsuzluk ve Tercihler

Bazı kedilerde kum kabının yeri veya malzemesiyle ilgili hoşnutsuzluk gelişebilir. Hoşnutsuzluğun en yaygın nedenleri kirli kum kapları, ağır parfümlü kumlar ve kum kabının sık kullanılan yerlere koyulmasıdır. Bazı kediler evin içinde sadece belli bir noktaya veya halı ya da plastik gibi belli bir malzemeye idrar yapmayı tercih edebilir.

Davranışı Düzeltme

Sağlık sorunları olasılık dışı bırakıldıktan sonra, psikolojik nedenlere odaklanılmalıdır. Kediler tuvaletlerini yaparken mahremiyet isterler, fakat aynı zamanda gelecek herhangi bir tehlikeye karşı hazırlıklı olabilmek için etrafı gözleme ihtiyacı da duyarlar. Kedi kum kabını kullanırken başka bir kedi tarafından rahatsız ediliyorsa, tuvaletini başka bir yerde yapmak isteyebilir. Bu durumu fark etmek oldukça kolaydır; fakat evde başka bir kedi yoksa, kedinin ihtiyaç duyduğu mahremiyetin nasıl sağlanacağını kestirmek zor olabilir. Bazı kediler ağız kısmı odaya bakan kapalı kum kaplarını tercih ederler, böylece tuvaletlerini yaparken bir yandan da birinin gelip gelmediğini kontrol edebilirler. Bazı kedilerse kapalı kum kabı kullanmazlar. Kedinizin hangi kum kabını tercih ettiğini anlayabilmek için farklı modeller denemeniz gerekebilir. Kediler titiz hayvanlar ve kirli bir kum kabını kullanmayı reddedebilirler. Bu nedenle kum kabı daha sık temizlenmeli ve haftada iki kez dezenfekte edilmelidir. Gerekirse birden fazla kum kabı kullanılabilir. Ayrıca kum kabı, su ve mama kaplarının yanına koyulmamalıdır. Kediler yedikleri yerde tuvaletlerini yapmazlar. Eğer problem farklı bir kuma geçtikten sonra başladıysa, kedinin daha önce kullandığı kuma geri dönülmelidir. Bir değişiklik yapılmadıysa, farklı bir kum denenmelidir. Kedilerin büyük bir kısmı normal, kokusuz, topaklaşan kumları tercih ettiğinden, parfümlü, koku kristalli kumlar kullanılmamalıdır. Evdeki diğer kedi veya köpekler kum kabını kullanmama davranışının nedeni olabilir. Bazı durumlarda antidepresanlar ve kaygı giderici ilaçlar kullanılmaktadır. Kedilerin doğal yatıştırıcı hormonunu taklit eden spreylerin de faydalı olduğu görülmüştür. Kum kabında, kediyi kabını kullanmaya teşvik edecek değişiklikler yapılmalıdır. Kedinin tercih ettiği malzemeden bir kum kabı seçilebilir ve kedinin tercih ettiği yere koyulabilir. Hoşnutsuzluk yaratan faktörler giderilmelidir. Farklı tiplerde ve birden fazla kum kabı kullanıp, kedinin en çok hangisini tercih ettiği gözlemlenmelidir.

Davranışı Engelleme

Kum kabından farklı yerleri kullanma davranışının düzeltilmesi zor olduğu için, engellemeyi denemek daha iyi sonuç verir. En işe yarar yöntem birden fazla kum kabı sağlamak ve parfümsüz kum kullanmaktır. Her kata, en az kedi sayısı kadar kum kabı koyulmalıdır. Tek kedili evlerde, iki kum kabı bulundurulmalıdır. Bazı kediler geniş, açık kum kaplarını koku tutan kapalı kum kaplarına tercih eder. Kum kabını koymak için çok kullanılmayan, sessiz bölgeler tercih edilmelidir. Erkek kediler kısırlaştırılmalıdır. Kedilerin doğaları gereği teritoryal hayvanlar olduğunu unutmayın. Evde tek başına yaşayan kedilerde kum kabı dışına idrar yapma çok az görülür, bunun nedeni büyük ihtimalle, daha az bölgesel stres yaşamalarıdır.

Temizlik Maddeleri

Kedilerde kum kabı dışına idrar yapma davranışını en çok tetikleyen ve pekiştiren faktörlerden biri kedi sahiplerinin yanlış temizlik alışkanlıkları. Evimizin temizliğinde kullandığımız kimyasal temizlik maddelerinin büyük kısmı hayvanların idrar kokusunu gidermekte başarısız olmaktadır. Hatta çamaşır suyu gibi ürünler idrar kokusunu andırdığı için kedileri cezbeder ve kedi bu kokuyu aldığı her yere tuvaletini yapmaya başlayabilir. Bunun üzerine o bölgeyi aynı ürünlerle silerek temizlediğinizi zannedersiniz, fakat farkında olmadan içinden çıkılması zor bir döngüye sokmuş olursunuz kendinizi. Öncelikle evcil hayvan sahipleri olarak, hayvanlarımız, çocuklarımız ve bizim için son derece tehlikeli olan ve aynı zamanda çevreyi ve doğayı içerdiği kimyasallar nedeniyle tahrip eden temizlik maddelerini hayatımızdan zaten çıkarmamız yararımıza olacaktır. Çamaşır suyunun cezbedici özelliğini ve deterjanların kedi idrarını yok etmede başarısız olduklarını göz önünde bulundurursak, daha sağlıklı, organik ve hijyenik yöntemlerle tanışmanız yanlış yerlere idrar yapma sorununu çözmenize yardımcı olacaktır. Şimdi tüm kimyasal temizlik stoğunuzu boşaltın ve yerine beyaz sabun, arap sabunu ve sirke koyun. Özellikle beyaz sabunu zemin temizliğinden çamaşırlarınıza kadar kullanabilirsiniz ve eşyalarınızdaki idrar kokusunu yok ettiğini kendiniz görebilirsiniz. Beyaz sabun ve arap sabununun marketlerde sıvı formları da satılmakta. İdrar kokusu sinmiş çamaşırlarınızı yıkarken, makinenize deterjana ek olarak bir tatlı kaşığı kadar sıvı beyaz sabun (veya sabun rendesi) ya da sirke koymanız giysilerinizdeki kötü kokuları çıkaracak ve kedinizin kıyafetlere çiş yapma alışkanlığı zaman içinde kaybolacaktır. Sirke kokusu sizi rahatsız ediyorsa, şu formül işinizi görebilir: limon, portakal gibi narenciye kabuklarını çöpe atmak yerine, iki hafta kadar sirkenin içinde bekletin. Ardından kabukları sirkeden süzgeçle ayırıp, aromalı sirkenizi birebir ölçüde sulandırarak kullanabilirsiniz. Kediniz farklı yere idrar yaptığında, bir peçeteye idrarı emdirip kum kabına bırakın ve çiş yaptığı yeri bahsettiğimiz ürünlerle temizleyin. Bu ürünler kedinizin evin çeşitli yerlerine ve giysilerinize sinmiş olan idrar kokusunu yok edecek ve kediniz zamanla idrar kokusunu aldığı tek yer olan kum kabına yönelecektir. Bu süreçte sabırlı olmalı ve kedinize zaman tanımalısınız.