Kedi-Köpek Beslenmesi Üzerine Bir Giriş Yazısı

Çiğ diyet - BARF son yıllarda Türkiyeli hayvan sahiplerinin de uygulamaya başladığı beslenme rejimidir. Çiğ beslenme taraftarlarının da hazır mama taraftarlarının da kendi içlerinde mantıklı, güçlü argümanları var. Burada hazır mamadan kastımızın kuru/yaş mama olduğunu belirtmeliyiz. Çünkü her ne kadar Türkiye'de henüz popülerleşmediyse de Avrupa ve ABD'de onlarca hazır BARF mama markası satışta. Bu yazıda kafası karışmış hayvan sahipleri için her iki tarafın da ne söylediğini özetlemek istedik. Hazır mama taraftarlarının söylediklerini aslında hemen hemen bütün hayvan sahipleri biliyor, zira ülkemizdeki veterinerlerin çoğu bu mamaları tavsiye ediyor. Aslında veterinerler hazır mamaları çoğu kez ev yapımı  kedi/köpek mamasına karşı değil, ev hayvanlarının artık insan yemekleri ile beslenmesine karşı savunuyor. Özetlemek gerekirse bu kamptakiler: • Evde hayvana özel hazırlanmış olsa dahi gerekli içeriğin tam ve eksiksiz olarak sunulmasının imkânsız ya da çok zor olduğunu, • Çiğ diyetle beslenmenin hayvanı ve sahibini temel olarak yüzey bakterisinden kaynaklanan hastalıklar ve paraziter enfeksiyonlar olmak üzere, çeşitli enfeksiyonel hastalıklara maruz bırakabileceğini söylüyor. Çiğ besleme taraftarlarının söylediklerini anlamak için ise holistik yaklaşıma ve evrimsel beslenme yaklaşımına yabancı olmamak gerekli. Holistik yaklaşım tek bir soruna odaklanmak yerine temel olarak canlıyı ve sağlığını bir bütün olarak ele alan, önleyici sağlık hizmetlerine büyük önem veren bir yaklaşım. Ana hat holistik yaklaşım, sanılanın aksine geleneksel tıbbı, tahlil tetkik süreçlerini, ilaç kullanımını ve cerrahiyi reddetmez ama, örneğin, reçetelenecek bir ilaç için organizmanın bütününü gören hassas bir yaklaşımla kar-zarar tablosunu görmeye çalışır, mümkün olan en az müdahale prensibini benimser ve sıklıkla alternatif, tamamlayıcı tedavi ve metotlara başvurur. Beslenmeye evrimsel yaklaşım temelde canlıların ve hatta insan topluluklarının binlerce yıldır süregelen beslenme alışkanlıklarının sindirim sistemlerini biçimlendirdiğini her canlı için uygun beslenmenin bu koşulların devam ettirilmesiyle mümkün olacağını savunur. Bu noktadan hareketle çiğ beslenme taraftarları ise temel olarak, evcil hayvanları sürekli olarak işlemden geçirilmiş, katkı maddesi içeren bir besinle beslemenin sebep olabileceği sorunları (alerjiler ve kanser gibi) ve hazır besin endüstrisine karşı haklı çekincelerini vurguluyorlar.

Biraz açmak gerekirse:

• Hazır mamalar hazırlanma sürecinde ısıl işlem görmektedir. Bu süreçte  içerikte yaşanan besin kaybı harici vitamin-mineral-aminoasit takviyesi ile  giderilmeye çalışılır ancak söz konusu bileşenlerin doğal yolla alınması ve  yiyeceklere harici olarak eklenmeleri arasında fayda farkı vardır. Isıl işlem  görmenin hayvan mamalarındaki aminoasitlerin sindirilebilirliğini etkilediğini  gösteren çalışmalar mevcuttur. Ayrıca kedi köpek beslenmesinde özel olarak söz  konusu bileşenlerin hayvansal kaynaktan geliyor olması da elzemdir. • Hazır mama endüstrisi insan gıdası endüstrisinden farklı denetim  standartlarında değerlendirilmekte olup bu durum ayrıca mamanın üretildiği  ülkeye ve bulunduğunuz ülkenin ithalat standartlarına göre de değişmektedir.  Mamalarda kullanılan ve Çin’den ithal edilen pirinç orjinli proteinin içinde  aşırı miktarda melamin karışmasından kaynaklanan "2007 mama skandalı"  içlerinde çok saygın markaların da bulunduğu yüzlerce mamanın raflardan çekilmesiyle sonuçlandı. Söz konusu skandal sebebiyle veteriner şikayeti olarak yüzün üzerinde, sahipleri tarafından bildirilen şikâyetlere göre üç binden fazla hayvan hayatını kaybetti. Bu sayıların katbekat üzerinde evcil hayvanın, bu sebeple böbrek yetmezliğine yakalandığı tahmin ediliyor. Uzun vadeli etkiler konusunda bir çalışma ne yazık ki mevcut değil. • Hazır mamaların koruyucu, tatlandırıcı, koku verici pek çok katkı maddesi içermesinin alerji ve kanser vakalarındaki artışın sebeplerinden olduğu düşünülmektedir. • Hazır mamaların çoğu tahıl içermektedir. Özellikle düşük kaliteli hazır mamalarda ucuz tahıl dolgu olarak kullanılmaktadır. Özellikle kedilerin dışarıda avlayabileceği hayvanların midesindeki ön sindirimden geçmiş tahıllar normaldir, fakat hazır mamalarına eklenen tahıllar normal değildir. Çünkü hem genellikle düşük kalitedir hem de et obur canlılar için miktarları çok fazladır. Pekçok tahıl, vücutta şekerin bazı formlarına indirgenir. Bütün şekerler kötü olmamakla birlikte, özellikle kedilerin bunları sindirecek bir mekanizması yoktur. Bu da demektir ki çok fazla tahıl içeren bir diyet pankreasın normalden fazla insülin üretimine yol açar. Ayrıca yüksek karbonhidratlı diyetlerin böbrek hastalığı, hipertiroid, diabet, sistit gibi mesane hastalıkları, inflamasyonlu bağırsak hastalıkları ve pek çok diğer kronik hastalığın oluşumuna katkısı olduğu kabul görmüştür. • Özellikle kuru mamayla beslenen hayvanlarda ve özellikle kedilerde, hayvan normalde gıdadan almaya alışık olduğu sıvı miktarını fazladan su tüketerek giderme eğiliminde olmayabilir; bu durum idrar yolu-böbrek sorunları başta olmak üzere pekçok sağlık sorununa sebep olabilir. • Ne kuru ne de yaş mama çiğ et ve kemik tüketmenin sağlayacağı mekanik diş temizliğini sağlayamaz. Sonuç olarak diş taşı ve tartar başta olmak üzere ağız sağlığı sorunları ve bunların sebep olabileceği diğer sağlık sorunlarının görülme sıklığı artar. • Çiğ etle beslenmenin enfeksiyonel hastalıklara sebep olma ihtimali kedi ve köpeklerde insanlara kıyasla göreceli olarak son derece düşüktür. Zira etobur hayvanlar olduklarından sindirim sistemleri insanlardan farklıdır. Ayrıca çiğ diyette kullanılacak etin niteliği ve hazırlanma koşullarına özen göstererek enfeksiyon ihtimaline karşı önlem almak mümkündür.